n 2022 kleefden drie Belgische klimaatactivisten zich in Den Haag vast aan het beschermende glas van Vermeer’s Meisje met de parel. Twee van de activisten werden veroordeeld tot twee maanden cel, waarvan één voorwaardelijk. “Buitenproportionele repressie”, volgens activisten, een “schokkende” protestactie, volgens de rechter. Het is maar één van de zovele voorbeelden van het steeds groeiende spanningsveld tussen wat volgens de wet al dan niet mag en wat men als burger al dan niet meent te moeten doen.
“Niemand heeft het recht te gehoorzamen”, zo wist Hannah Arendt al te zeggen. Ze wees daarmee op de evidente plicht tot burgerlijke ongehoorzaamheid en verzet. Hoe luid haar boodschap vandaag de dag weerklinkt, des te belangrijker het wordt om eens stil te staan bij wat er in haar eis precies op het spel staat. Wanneer is het gerechtvaardigd om als burger de wet te overtreden? Welke acties zijn toegestaan onder het recht om te demonstreren en hoe staat het rechtssysteem tegenover burgerlijke ongehoorzaamheid?
We leggen deze vragen (en de jouwe!) voor aan Dr. Mathijs van de Sande, universitair docent wijsgerige ethiek en politieke filosofie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Mathijs doet onderzoek naar de democratische legitimiteit en de rol van protest en sociale bewegingen. Nadien is er ruim de tijd om vragen te stellen en inzichten uit te wisselen.
