Opgelet: door omstandigheden start de Mars om 13.45u aan Kazerne Dossin, in tegenstelling tot wat eerder werd gecommuniceerd en tot wat terug te vinden is in het gedrukte programma van Cultuursplash. Dank voor jullie begrip!
Muzikale optocht en theatrale evocatie van en voor de Universele (en dus Europese!) Rechten van de Mens.
Op 10 december 1948 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Rechten van de Mens (UVRM) aan. Een gemeenschappelijk te bereiken ideaal voor alle volkeren en naties vanuit de gedeelde overtuiging dat mensenrechten de basis vormen van vrijheid, gerechtigheid en vrede.
Om tot een daadwerkelijke erkenning en toepassing van de rechten te komen, sluit de Raad van Europa in 1950 in Rome het Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele vrijheden (EVRM). Een verdrag (met aanvullende protocollen) dat de Europese lidstaten (ver)bindt om een waarlijk democratische regeringsvorm te verzekeren én tot een gemeenschappelijk begrip en eerbiediging van de rechten van de mens te komen. De primaire verantwoordelijkheid voor de rechten en vrijheden ligt bij elke lidstaat weliswaar onder toezicht van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
UVRM en EVRM leggen een stevige juridische basis maar zijn onvoldoende om de universele rechten van burgers in de praktijk te garanderen. De stad is een cruciale sleutelactor en territoriaal sluitstuk als het gaat om de effectieve rechten van haar burgers. De UCLG (United Cities and Local Governments) formuleren het “European Charter for the Safeguarding of Human Rights in the City”, een politiek charter om de eerbiediging, bescherming en verwezenlijking van de mensenrechten op lokaal niveau te bevorderen. Zo ontstaat een internationaal netwerk van steden en regio’s om integratie en solidariteit te bevorderen én alle vormen van ongelijkheid, discriminatie en racisme te bestrijden. Mechelen onderschreef in oktober 2022 deze internationale campagne en mag zich een echte Mensenrechtenstad noemen waar alle burgers – zonder onderscheid en zonder uitzondering – samen actief vormgeven aan een inclusieve meerstemmige verbondenheid.
MARS UVRM: een muzikaal-theatrale hulde aan de Rechten van de Mens
Het unieke collectief van 60 muzikanten en acteurs baant zijn weg door de Mechelse binnenstad. Nooit ver weg van de drukte, in het oog springen willen we immers doen! Prikkelen en hekelen, bejubelen en bezwaren, zowel militant als medelevend trekt de MARS UVRM door de stad…op weg naar een warm(ere) samenleving.
De muziek wordt gecomponeerd en gedirigeerd door Simon Van Hoecke. Het fanfareorkest – sinds 2020 erkend als immaterieel erfgoed – gaat terug naar haar roots als staporkest, maar vermijdt bewust het traditionele pad. Niet strak in de pas, zonder kepie en zonder schouderstukken, maar wel losjes feestend, zwervend, opjuttend en aanstekelijk, met een modern idioom dat doet denken aan repetitieve en polyritmische muziek. De Haachtste fanfare Toeterdonk tekent in samenwerking met het saxofoonconcert van Conservatorium Mechelen voor een kwaliteitsvolle muzikale uitvoering.
Pier De Kock schrijft en regisseert de theatrale begeleiding van de optocht en de verschillende theateracts onderweg. De acts worden geschreven op basis van de rechten die vermeld staan in deze universele verklaring en die in overleg met deelnemende verenigingen gekozen en gemaakt worden. Ze laten publiek en deelnemers ervaren hoe deze rechten in het dagelijkse leven gerespecteerd en/of geschonden worden en wat het betekent voor de betrokkenen. Een krachtig pleidooi voor het respecteren van deze universele rechten vanuit de onderkant van onze maatschappij. Zoveel verenigingen, organisaties, deelnemers stappen mee in de optocht.
Het resultaat is een creatieve, poëtisch-muzikale meeslepende werveling door het centrum van Mechelen. Wadend door de stad, sluiten steeds meer mensen aan bij onze feestelijke protestmars. Een gestaag groeiende diverse stoet onderstreept het belang en de (h)erkenning van de rechten van élke mens.
Waar?
1/ De Mars UVRM van 22 september in Mechelen start om 13u45 aan het beeld van Betty Galinsky aan Kazerne Dossin. Pier De Kock vertelt over Betty Galinsky, de lievelingspianolerares van Koenraad Tinel, die het beeld maakte. In 1942 – toen Koenraad acht jaar oud was – kwam zij niet meer opdagen. Jaren later vernam hij dat zijn pianolerares vanuit Mechelen was getransporteerd naar Auschwitz. Koenraad is afkomstig uit een collaborateursfamilie. Simon Gronowski zat gevangen als 11 jarig kind in de Kazerne Dossin, samen met zijn oudere zus en zijn moeder. Op 19 april 1943 wordt hij samen met zijn moeder op het Jodentransport 20 gezet. Hij ontsnapt uit het Jodentransport, zijn moeder niet. Hij zag haar en zijn zus nooit meer terug. Later werd Simon jurist en ging hij in scholen getuigen over wat hem overkwam. Een van de bewakers van Simon in de Kazerne Dossin was de oudere broer van Koenraad Tinel. Jaren later ging Koenraad zich excuseren bij Simon. Vanaf dan werd een onwaarschijnlijk innige vriendschap geboren.
Simon Van Hoecke dirigent en componist van de muziek, vertelt hoe en waarom de Mars UVRM ontstaan is. Na zijn toespraak starten we de Mars UVRM met 99,4 %. Samen met leden van De Lage Drempel, De Keeting, Ligo Regio Mechelen, de Academie van Mechelen, het koor Vokalis, het koor ‘ De Vergeet me Nietjes’ van het MoNument, vertrekt deze muzikale bonte stoet richting het Klein Begijnhof.
2/ Op het pleintje van het Klein Begijnhof wordt de Mars verwelkomd door de twee reuzen Noa en Amir. Daar getuigt Bader over zijn helse tocht als vluchteling van Syrië naar België. Het was een lugubere en onmenselijke tocht. Juist daarom wil Bader zijn verhaal brengen, om de waanzin ervan aan te kaarten. Zijn vrouw Sulafa vertelt wat het voor haar betekende om samen met haar dochtertje Lara te moeten achterblijven zonder enig bericht. Het gewicht van het wachten maakt ze voelbaar. Lara brengt ons opnieuw hoop met haar viool.
3/ In de stiltetuin van het Aartsbisschoppelijk Paleis brengt het koor Vokalis van Mechelen samen met het saxofoonkwartet van het Conservatorium Mechelen het lied van Purcell ‘When I am laid’. De tekst werd een beetje herschreven naar de getuigenis van een vluchteling die zijn land ontvluchtte omwille van zijn geaardheid. Het is de ideale plek om met dit teder moment het publiek te verwonderen.
4/ Op de binnentuin van het Hof Van Busleyden getuigt een ex-dakloze en een dakloze over hun ervaring. Dit pakkend verhaal wordt beeldend afgerond met een dansmoment van Compagnie Cocon uit Leuven onder de regie van Jennifer Redigor en met muzikale ondersteuning van de fanfare Toeterdonk.
5/ Op het Jan De Smedtplein in de Varkensstraat brengen we het lied ‘De Oorlogsgeleerden’ van Wannes Van De Velde. Het is een bewerking, vertaling van ‘ Soldiers of War’ van Bob Dylan. We zingen het lied met zo veel mogelijk Mechelaars en niet- Mechelaars. Mieke Segers begeleidt met piano en Axel Peleman brengt zijn gitaar mee. We nodigen iedereen graag uit om te komen meezingen.
6/ We eindigen samen met de spelers van het ‘Human Chess’ van DEMAAN en Maarten Inghels op de Grote Markt. Het slotmoment wordt gebracht door Bert Gabriëls. Hij brengt een statement over de mensenrechten en hij nodigt alle aanwezigen uit om mee te neuriën met de 9de van Beethoven. De beiaardier en de fanfare brengen met deze bekende ode een einde aan onze uitzonderlijke mars.
De naam van collectief – ART.27 is een verwijzing naar artikel 27 van de UVRM.
Wanneer?
Op 22 september 2024 met als startmoment 13:45u aan Kazerne Dossin, mede in het kader van het Cultuursplash-weekend!
